W artykule autor przedstawia dorobek o. Ziemiańskiego SJ na polu metafizyki. Okazją do tego był jubileusz 90. urodzin, z którego perspektywy można pełniej docenić wkład Jubilata w tę dziedzinę filozofii. Prezentację rozpoczyna przybliżenie kontekstu historycznego kształtowania się myśli filozoficznej o. Ziemiańskiego, gdzie podstawową rolę odegrała filozofia tomistyczna, skoncentrowana w ówczesnych polskich realiach na dyskusji z marksizmem. Dyskusja ta nie sprowadzała się wyłącznie do odkrywania ograniczeń i krytyki marksizmu. Przedstawiciele tomizmu proponowali własną interpretację rzeczywistości, odznaczającą się większym realizmem i bardziej przekonującą (...) racjonalnością. Kolejny punkt poświęcony został koncepcji metafizyki o. Ziemiańskiego, nawiązującej do tradycji arystotelesowsko-tomistycznej, wzbogaconej elementami zaczerpniętymi ze współczesnych kierunków filozoficznych oraz nauk szczegółowych. Pośród najbardziej charakterystycznych cech tego ujęcia wskazano oparcie na doświadczeniu i zorientowanie na byt realnie istniejący, metodę _abstractio totius_, poznawczy realizm i maksymalizm, jak też ukierunkowanie na poznanie bytu absolutnego. W dalszej kolejności omówiono wkład Ziemiańskiego w interpretację kluczowych zagadnień metafizycznych, takich jak transcendentalia, przygodność, celowość czy struktura bytu. Podkreślono, iż opowiadał się on za egzystencjalną naturą transcendentaliów, a przez to ich niesprowadzalnością do pojęć uniwersalnych. Ponadto, w ciekawy sposób przedstawił specyfikę relacji wiążącej byt przygodny z bytem koniecznym, jak również uzasadnienie konieczności istnienia przyczyny celowej oparte na analizie wewnętrznej struktury bytu. Ważnym jego wkładem do refleksji nad strukturą bytu było także opracowanie problematyki relacji w ujęciu F. Suareza oraz ukazanie funkcjonalnych aspektów złożenia bytu z istoty i istnienia. W zakończeniu odnotowano wnioski koncentrujące się na znaczeniu metafizyki jako bazowej dziedziny poznania filozoficznego. (shrink)

W artykule zaprezentowane zostały postaci czterech polskich historyków filozofii greckiej z okresu przełomu XIX i XX w., a także pierwszej połowy wieku XX, którzy podejmowali wyprawy do Grecji i Aten jako do kolebki filozofii. Są to, w kolejności odbytych wypraw: W. Dzieduszycki, W. Lutosławski, T. Sinko oraz W. Witwicki. Każdy z nich wyruszył do Aten na innym etapie swej naukowej kariery, każdy inaczej przeżył osobisty kontakt z ojczyzną filozofii i każdy z nich w innej formie sprawozdawał swoje wrażenia i (...) refleksje czytelnikom. (shrink)

W ramach semantyk Kripkego dla języków modalnych wartość logiczna zdania może zmieniać się wraz ze zmianą parametru indeksu semantycznego. Oznacza to, że stosując tego typu semantykę do analizy zdań języka naturalnego, musimy wskazać indeks istotny dla analizy semantycznej. Zwykło się przyjmować, że odpowiedni indeks jest ustalany przez kontekst wypowiedzi. Pomysł ten został odrzucony przez semantyków analizujących języki temporalno-modalne w kontekście indeterminizmu, co wygenerowało problem ustalania indeksu. W artykule przedstawię argument owych semantyków, a następnie zarysuję kilka odpowiedzi na problem (...) ustalania indeksu. Ostatecznie będę argumentował, że przy pewnych założeniach metafizycznych i semantycznych można udzielić klasycznej odpowiedzi na problem ustalania indeksu również w kontekstach indeterministycznych. (shrink)

Tekst stanowi krytyczne omówienie książki Jacka Migasińskiego W stronę fenomenologii niezjawiskowej, która jest doskonałym podsumowaniem współpracy polsko-francuskiej i realizuje jedną z najistotniejszych jej funkcji, czyli owocny dialog między badaczami z różnych krajów. Recenzowana książka jest kompetentnym komentarzem do tego, co dzieje się w fenomenologii francuskiej, a jej autor koncentruje się głównie na analizie tekstów Emmanuela Lévinasa i Maurice’a Merleau-Ponty’ego. Na książkę Jacka Migasińskiego składa się jedenaście esejów o rozmaitej fenomenologicznej tematyce: znajdziemy w niej problematykę intersubiektywności, czasu, afektywności i próby budowania (...) dyskursu perfomatywnego w fenomenologii na przykładzie filozofii Lévinasa. Tytułowe określenie „fenomenologia niezjawiskowa” oznacza odsłonięcie najgłębszych źródeł sensu władającego każdym z penetrowanych obszarów i obalenie dualizmów panujących w klasycznym myśleniu, ale także transgresyjność fenomenologii i jej skłonność do nadmiaru. To właśnie ta metoda, polegająca na testowaniu granic i na wykraczaniu poza nie w procedurze przelicytowywania tego, co może być źródłem fenomenów, wyznacza kierunek, w jakim według Migasińskiego zmierza dziś fenomenologia francuska. (shrink)

Jednym ze zjawisk zwi¸a}zanych z procesem starzenia siȩ społeczeństw s¸a przemiany systemów gospodarczych zorientowane na produkcjȩ i dystrybucjȩ dóbr i usług dla osób starszych, jak również dla młodszych grup wiekowych w ramach ich przygotowania do starości. Artykuł przybliża główne cechy koncepcji „srebrnej gospodarki” w kontekście realizacji polityki aktywnego starzenia siȩ. Opracowanie przedstawia typologiȩ modeli srebrnej gospodarki w krajach Unii Europejskiej na poziomach krajowym i regionalnym na podstawie wykorzystania porównań indeksu aktywnego starzenia siȩ do typologii zróżnicowań i kultur kapitalizmu oraz typologii (...) państw dobrobytu. W podsumowaniu przybliżono wnioski dla działań praktycznych oraz propozycje dalszych kierunków badań. ** Some phenomena associated with ageing populations are transition of economies to focus more on the production and distribution of goods and services for older adults as well as for younger age groups as part of their preparation for old age. The paper presents the main features of the concept of “silver economy” in the context of active ageing policies. The study presents a typology of the silver economy models in the European Union at national and regional levels based on the use of the Active Ageing Index in comparison to the typology of differences and cultures of capitalism as well as the typology of welfare states. The summary contains conclusions for practical interventions and proposals for further research. (shrink)

Literatura audialna, zarówno fikcjonalna (słuchowiska radiowe), jak i dokumentalna (audycje dokumentalne, feature’y) podejmuje temat Zagłady. Dyskurs postpamięci traktuje o ofiarach i ocalałych, oddaje też głos drugiemu pokoleniu ocalałych i badaczom Zagłady. Celem artykułu jest analiza wybranych dzieł sztuki audio o Holocauście pod kątem ich specyfiki gatunkowej oraz wskazanie pól tematycznych, które znajdują się na peryferiach narracji radiowych. Ma to na celu odpowiedź na pytanie o przyczyny decentralizacji wskazanych tematów. Metodą badawczą jest analiza treści konkretnych tytułów słuchowisk radiowych oraz cech (...) ich dramaturgii i konstrukcji. (shrink)

Andrzej Klimczuk, Raport Desk Research: samorządowa i obywatelska współpraca transgraniczna w województwie podlaskim. Przegląd literatury i dokumentów strategicznych (Desk Research Report: Local government and civic organisations cross-border cooperation in the Podlaskie region. A literature and strategic documents review), Fundacja SocLab, Białystok 2013, 137p. ** Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie podstaw teoretycznych dyplomacji publicznej oraz charakterystyki metod i obszarów współpracy transgranicznej prowadzonej przez samorządy województwa podlaskiego. Raport w szczególności zwraca uwagę na obywatelski i samorządowy wymiar polskiej polityki zagranicznej. Podjętą analizę ukierunkowano (...) na rozpoznanie dotychczasowych praktyk w tym zakresie, jak też na określenie wniosków i rekomendacji, co do dalszego rozwoju zdecentralizowanej polityki zagranicznej. W raporcie w pierwszej kolejności omówiono podstawowe pojęcia teoretyczne związane z obywatelską i samorządową współpracą transgraniczną. Zwrócono uwagę na priorytety zdecentralizowanej polityki zagranicznej Polski oraz na zróżnicowanie sektorowe aktorów współpracy transgranicznej w województwie podlaskim. Następnie w podziale na powiaty omówiono realizowane i planowane inicjatywy współpracy transgranicznej obecne w dostępnych publicznie dokumentach strategicznych samorządów woj. podlaskiego. W dalszej części raportu podjęto próbę podsumowania obszarów i metod współpracy oraz wskazano na główne wnioski i rekomendacje. ** The aim of this paper is to present the theoretical basis of public diplomacy and the characteristics of methods and areas of cross-border cooperation conducted by local governments in Podlaskie Voivodship. Report, in particular, draws attention to the civic and local government dimension of Polish foreign policy. Undertaken analysis was targeted to recognition of existing practices in this area, as well as to identify conclusions and recommendations for further development of decentralized foreign policy. This report first discusses the basic theoretical concepts related to citizenship and local government cross-border cooperation. Attention was drawn to priorities of Polish decentralized foreign policy and sectoral diversification of cross-border cooperation actors in the Podlaskie Voivodship. Next the existing and planned cross-border cooperation initiatives present in the public programs and strategies of local governments and districts were discussed. Later in the report an attempt to summarize the areas and methods of cooperation were undertaken as well as some main conclusions and recommendations were pointed out. (shrink)

Książka składa się z wprowadzenia do debaty zarówno w języku polskim jak i angielskim oraz 12 rozdziałów. Praca zawiera także noty o autorach oraz indeks. Autorami referatów są znawcy problematyki transhumanizmu, wywodzący się zarówno z renomowanych uczelni akademickich, jak i rozmaitych ośrodków badawczych. Publikacja jest nie tylko interesująca oraz inspirująca, ale też zmusza do pogłębionej refleksji nad naturą człowieka, jego istotą oraz wpływem technologii na jego życie, a także oceną etyczną tego wpływu. --------------------- Zgłoszono: 12/12/2021. Zrecenzowano: 09/01/2022. Zaakceptowano do (...) publikacji: 26/04/2022. (shrink)

W artykule krytycznie omawiam główne stanowiska filozoficzne dotyczące domniemanych niezdaniowych aktów mowy, takich jak „Ładna sukienka”, „Pod stołem”, „Gdzie?” itp. Filozofów zajmujących się takimi wypowiedziami można podzielić na dwie grupy: tych, którzy uważają, że albo są one zakamuflowanymi wypowiedziami zdaniowymi, albo nie są pełnoprawnymi aktami mowy, oraz tych, którzy uznają, że chociaż nie są to zdania ani w sensie syntaktycznym, ani w sensie semantycznym, to jednak można za ich pomocą dokonać aktu mowy. Opowiadam się za twierdzącą odpowiedzią na tytułowe pytanie (...) i proponuję analizę takich aktów w ramach relatywizmu umiarkowanego Recanatiego. Dziękuję anonimowym recenzentom „Studiów Semiotycznych”, których krytyczne uwagi pozwoliły mi ulepszyć tekst. (shrink)

W artykule podejmuję problem operacjonalizacji pojęcia alienacji na gruncie ekofilozofii. Próbuję pokazać, że jest to jedno z kluczowych pojęć ekofilozoficznych. Rezerwuję dla niego określenie „alienacja ekologiczna”. Moją ambicją jest reartykulacja pojęcia alienacji w kontekście fundamentalnego dla filozofii ekologicznej problemu relacji natura – człowiek – kultura. Dokonuję tego w kilku krokach. Najpierw poszukuję źródłowego znaczenia pojęcia alienacji. W tym celu przedstawiam krótki rys etymologiczno-historyczny. W dalszej kolejności podaję przykłady najsławniejszych filozoficznych teorii alienacji. W następnym kroku czynię to samo w odniesieniu (...) do filozofii ekologicznej. Cała procedura służy ostatecznie ujednoznaczniającej precyzacji pojęcia alienacji ekologicznej. (shrink)

Tytułowe zagadnienie jest w artykule analizowane w przestrzeni współmyślenia z Sebastianem Gałeckim, autorem książki pt. Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki. Pytanie o model etyki dla współczesnych czasów, określanych nie bez racji jako postchrześcijańskie, jest jednym z ważniejszych zagadnień współczesnych poszukiwań etycznych. Autor wspomnianej monografii chce zbudować taki model poprzez scalenie trzech, jego zdaniem pozostających w izolacji, tradycji etyki: teorii prawa naturalnego, teorii cnót i teorii sumienia, w ich współczesnej wykładni dokonanej przez J. Finnisa, A. MacIntyre’a i J.H. Newmana. Czy taka (...) droga jest optymalna z punktu widzenia zagadnienia postawionego w tytule artykułu? Wątpliwości i pytania postawione w wyniku lektury rozprawy Gałeckiego kreślą zręby odpowiedzi na to pytanie, rysując jednocześnie pozytywne drogi refleksji nad kształtem etyki w czasach późnej nowoczesności. (shrink)

Prasa mniejszości niemieckiej była w okresie II Rzeczypospolitej dość zróżnicowana, o czym świadczą liczne publikacje, choćby autorstwa Tadeusza Kowalska czy Wiesławy Kaszubiny. Sytuację taką można by wytłumaczyć faktem, iż ludność niemiecka, zróżnicowana pod względem społecznym, wyróżniała się znacznie wyższym niż przeciętny dla całego kraju poziomem świadomości czytelniczej. Znamienną cechą prasy niemieckiej była duża liczba gazet o charakterze politycznym, wśród których znajdowały się pisma o kierunku nacjonalistycznym, socjalistycznym oraz ugodowym. Na uwagę zasługują tu takie tytuły, jak: Lodzer Freie Presse, Lodzer Volkszeitung, (...) Neue Lodzer Zeitung, Der Deutsche Weg, Deutscher Volksbote czy Der Deutsche Wegweiser. Obok prasy politycznej ważne miejsce zajmowały wydawnictwa o charakterze wyznaniowym, które w wielu wypadkach miały za zadanie uzupełniać określone treści polityczne. W dalszej kolejności, również dużą popularnością wśród mniejszości niemieckiej w Łodzi cieszyła się prasa związków zawodowych, gospodarcza oraz kulturalno-oświatowa. Prasę dla kobiet, dzieci i młodzieży reprezentowały natomiast takie tytuły, jak: Jugendruf, Kinderfreund, Die Jugendwarte, Praktischer Vereinsleiter, Zeitschrift Jur Christliche Jugendführung. Zjawiskiem towarzyszącym rozwojowi prasy okresu międzywojennego - zarówno polskiej, jak i mniejszościowej - była trudna sytuacja finansowa wielu pism, które w wielu wypadkach przybrały charakter efemerydalny. Na brak środków nie narzekały natomiast gazety, takie jak narodowosocjalistyczna Freie Presse czy Der Deutsche Weg, które mogły liczyć na pomoc z Rzeszy. Były one redagowane na dość dobrym poziome, prowadziły stałe rubryki, jak wiadomości polityczne z kraju i ze świata, informacje lokalne czy sport, poza tym drukowały powieści w odcinkach, felietony oraz dodatki, mające rozszerzyć ofertę i zapewnić rozrywkę swojemu czytelnikowi. Również prasa ugodowa, reprezentowana przez dziennik Neue Lodzer Zeitung, oraz socjalistyczna, Die Volkszeitung, nie ustępowała swym poziomem innym gazetom łódzkim. (shrink)

Artykuł zawiera przegląd wybranych powiązań pandemii COVID-19 z teoriami ryzyka. W pierwszej kolejności przedstawiono podstawowe pojęcia dotyczące przygotowania i mobilizowania sieci podmiotów polityki publicznej do wspólnych działań w warunkach niepewności. W dalszej części omówiono zagadnienie gotowości na ryzyko wystąpienia pandemii i jej zwalczania. Następnie przedstawiono wybrane możliwe efekty społeczne, gospodarcze i polityczne pandemii COVID-19. W podsumowaniu wskazane zostały rekomendacje dotyczące zarządzania podmiotami publicznymi na dalszych etapach rozwoju pandemii i w okresie po pandemii oraz propozycje dalszych kierunków badań. // The (...) article presents an overview of selected connections of the COVID-19 pandemic with risk theories. The study first explores the basic concepts of preparing and mobilizing networks of public policy actors to act together under conditions of uncertainty. The following section discusses the pandemic risk preparedness and fighting. Then, selected possible social, economic and political effects of the COVID-19 pandemic are discussed. In summary, recommendations regarding the public management in the further stages of the pandemic development and in the post-pandemic period were indicated, as well as proposals for further research directions. (shrink)

Rozwój logiki był możliwy dzięki stworzeniu języka formalnego, którego symbolika była ciągle doskonalona. Autor artykułu analizuje przyczyny dostarczania przez alfabet znaków (symboli) oznaczających elementy, na których dokonuje się operacji logicznych. W pierwszej części rozpatruje użycie symboli alfabetycznych. Alfabet (jako zbiór liter ) tworzy kod o charakterze fonetycznym. Wykorzystanie notacji alfabetycznej łączy się z defonetyzacją alfabetu. W drugiej części autor odwołuje się do dążeń Fregego, przekonanego, że język może być wyłącznie pismem. Jednak niepowodzenie w konstruowaniu grafów całkowicie adekwatnych do potrzeb (...) arytmetyki doprowadziło Fregego do odrzucenia idei "myśli czystej". Postawił on pytanie, czy zapis logiczny mógłby być łączony z innym źródłem poznania a priori, jakim jest intuicja geometryczna, przy czym grafy wykorzystujące intuicję przestrzeni musiałyby być degeometryzowane. W końcu autor stawia pytanie, czy wymagania dowodowe rozumowań w logice mogą obejść się bez tego aspektu zachowanego przez pismo alfabetyczne, jakim jest liniowość, czyli ciągłość łańcucha myśli. (shrink)

Artykuł dotyczy problemu percepcji. Przedstawiam w nim koncpecję"widzenia jako" Wittgensteina, oraz koncepcje myślenia jako odruchu Bohma. Wskazując podobieństwa i różnice w poglądach Wittgensteina i Bohma zmierzać będę do postawienia pytania o to, co sprawia, że nasze postrzeganie jest uwarunkowane. Po dokonaniu oceny tego faktu, w dalszej kolejności postawię pytanie o możliwość percepcji nieuwarunkowanej. Tym samym spróbuję odpowiedzieć na dwa pytania: czy istnieją powody, dla których powinniśmy wyzwalać się z tego rodzaju percepcji, a także czy i jak jest to w (...) ogóle możliwe? (shrink)

Artykuł przedstawia koncepcję tzw. srebrnej gospodarki jako systemu gospodarczego związanego ze starzeniem się populacji, którego rozwój ma cechy idei polityki publicznej. Opracowanie w pierwszej kolejności przybliża dyskurs i etapy procesu konstruowania tego systemu przez międzynarodowych i krajowych aktorów polityki publicznej wobec starzenia się ludności. Następnie przeprowadzono krytyczną analizę wymiarów i obszarów wdrażania i rozwoju koncepcji srebrnej gospodarki oraz przegląd jej zewnętrznych i wewnętrznych ograniczeń. Podsumowanie zawiera propozycje dalszych kierunków badań.

Podstawowym celem artykułu jest przybliżenie dyskursu wokół możliwości regulacji gospodarki współdzielenia (ang. sharing economy) oraz omówienie potencjalnych instrumentów polityki publicznej, które mogą służyć do ograniczenia negatywnych skutków rozwoju tego systemu gospodarczego. Artykuł w pierwszej kolejności przybliża rozumienie koncepcji regulacji i régulation oraz omawia związki gospodarki współdzielenia z koncepcją współzarządzania cyfrowego. Następnie po przybliżeniu wybranych pozytywnych i negatywnych efektów gospodarki współdzielenia wskazane zostają wybrane instrumenty regulacyjne. W podsumowaniu wskazano na możliwe kierunki dalszych badań.

Współcześnie obserwujemy popularyzacjȩ kodeksów zaadresowanych do różnych grup społecznych. Zasadne jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania dotycz¸a}ce przesłanek ich konstruowania i możliwości praktycznego ich wykorzystywania. Celem artykułu jest przedstawienie krytycznego przegl¸a}du literatury przedmiotu w obszarze stanowisk szczególnie zwi¸a}zanych z kwesti¸a kodyfikacji etyk zawodowych. W pierwszej kolejności omówiono znaczenia przypisywane pojȩciu kodeksu etycznego i podstawowe stanowiska etyczne. W dalszej czȩści artykułuprzedstawiono analizȩ argumentów zwolenników i przeciwników kodyfikacji norm. ** Nowadays we observe the popularization of codes addressed to various social groups. It (...) is reasonable to search for answers to questions about the conditions of their construction and the possibility of their practical use. This article presents a critical review of the literature in the field of positions specifically related to the issue of codification of professional ethics. In the first place the importance attributed to the concept of an ethical code and basic ethical positions are discussed. The rest of the paper contains an analysis of the supporters and opponents of codification standards arguments. (shrink)

Obraz jako pojęcie filozoficzne ma długą i złożoną historię, która ma swój początek już w starożytności. Uczeni chrześcijańscy włączyli je do swoich badań filozoficznych w postaci imago Dei. W niniejszej pracy autor dokonał analizy dzieł św. Tomasza z Akwinu w celu ustalenia, jakie konsekwencje antropologiczne wynikają z idei stworzenia człowieka na obraz Boży. W pierwszej kolejności ustalono, że człowiek jako istota stworzona na obraz Boga uczestniczy poprzez swój intelekt w naturze Bożej. Dodatkowo przedstawione zostały trzy etapy uczestnictwa człowieka w (...) Bogu. Następnie autor bronił klasycznej teorii Akwinaty przeciwko współczesnym reinterpretacjom jego myśli. Argumentowano, iż Akwinata słusznie utrzymuje, że jedynie intelektualna część duszy ludzkiej jest, ściśle rzecz biorąc, stworzona na Obraz Boży, natomiast ciało ludzkie (i inne stworzenia irracjonalne) upodabnia się do Boga na podobieństwo śladu. (shrink)

Współcześnie obserwujemy popularyzację tworzenia kodeksów zaadresowanych do różnych grup społecznych. Zasadne jest jednak poszukiwanie odpowiedzi na pytania dotyczące przesłanek ich konstruowania i możliwości praktycznego ich wykorzystywania. Celem artykułu jest przedstawienie krytycznego przeglądu literatury przedmiotu w obszarze stanowisk szczególnie związanych z kwestią kodyfikacji etyk zawodowych. W pierwszej kolejności omówiono znaczenia przypisywane pojęciu kodeksu etycznego i podstawowe stanowiska etyczne. W dalszej kolejności przeprowadzono dyskusję nad argumentami zwolenników i przeciwników kodyfikacji norm. * Today we observe popularization of elaboration of codes addressed (...) to various social groups. However, it is reasonable to search for answers to questions about conditions of their design and possibilities of their practical use. This article aims to provide a critical review of the literature in the field of opinions specifically related to the issue of codification professional ethics. Article first describes meanings attributed to the concept of a code of ethics and basic ethical positions. Next review leads to a discussion on supporters and opponents arguments on codification standards. (shrink)

Eduard Spranger ujął program swojego życia w następujących słowach: „zgłębiać siły duchowe i uwarunkowania człowieka, które drzemią w jego wnętrzu, pragnąc je chronić i próbować je kształtować". Sam przyznaje, że stoi on jakby pomiędzy trzema dyscyplinami naukowymi: filozofią, psychologią i pedagogiką. Biorąc jednak pod uwagę jego wkład w rozwój tych trzech dyscyplin, należałoby wymienić je w odwrotnej kolejności.

Eduard Spranger ujął program swojego życia w następujących słowach: „zgłębiać siły duchowe i uwarunkowania człowieka, które drzemią w jego wnętrzu, pragnąc je chronić i próbować je kształtować". Sam przyznaje, że stoi on jakby pomiędzy trzema dyscyplinami naukowymi: filozofią, psychologią i pedagogiką. Biorąc jednak pod uwagę jego wkład w rozwój tych trzech dyscyplin, należałoby wymienić je w odwrotnej kolejności.

Określenie statusu etycznego embrionu ludzkiego wymaga znalezienia sztywnej miary wartości człowieka – pewnego układu odniesienia, który da nam jednoznaczność w dokonywaniu trudnych wyborów moralnych i ustalaniu prawa. Zwolennicy kryteriów człowieczeństwa od poczęcia w pierwszej kolejności muszą uzasadnić podstawy, na których opiera się stałość statusu moralnego człowieka, mimo widocznych zmian ilościowych i jakościowych ciała w okresie embrionalnym. W tym celu należy wykazać, że embrion i dorosły człowiek, który się z niego rozwinie, to substancjalnie ta sama istota. Celem niniejszego artykułu jest (...) przegląd wymiany myśli na temat jednego z istotnych i najbardziej zgrabnych argumentów za człowieczeństwem od zapłodnienia – argumentu z kontinuum genetycznego. Linia dyskusji jego zwolenników opiera się na fakcie, że w momencie zapłodnienia ludzkiej komórki jajowej ludzkim plemnikiem powstaje wyjątkowy zestaw genów, który nie zmienia się w czasie dalszego wzrostu i rozwoju ciała. Krytyka tego stanowiska polega na wskazaniu związanym z tym trzech problemów: tożsamości genetycznej bliźniąt jednojajowych, genetycznego determinizmu i nieostrości wyznaczonej w ten sposób granicy. (shrink)

Idea integracji europejskiej nie jest wymysłem naszych czasów. Jest to proces złożony, który dojrzewał na przestrzeni kilku wieków i który w naszym stuleciu zaczął nabierać wyrazistych kształtów. Społeczeństwa europejskie znużone bezsensem wzajemnie wyniszczających wojen, zaczęły poszukiwać takiej formy koegzystencji, która umożliwiłaby im wspólne decydowanie o polityce, gospodarce czy kulturze. W roku 1950 francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman zadeklarował gotowość rządu francuskiego do współpracy z rządem niemieckim w sektorze węgla i stali, w celu zagwarantowania pokoju na kontynencie. Plan Schumana urzeczywistnił (...) się z chwilą podpisania w Paryżu 18 kwietnia 1951 r. przez sześć państw zachodnioeuropejskich: Niemcy, Francję, Włochy, Luksemburg, Belgię i Holandię, układu o Europejskiej Wspólnocie Węgla i Stali. Kolejne dwa traktaty o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej podpisane w Rzymie 25 marca 1957 r. miały na celu rozszerzenie współpracy gospodarczej na inne sektory, takie jak rolnictwo, rybołówstwo, komunikacja, handel zagraniczny oraz utworzenie wspólnego rynku gospodarczego. Aby cel ten został osiągnięty, państwa członkowskie zdecydowały się na kolejne kroki integracyjne, jakimi były unia gospodarcza i walutowa. Drogę do tego procesu otworzył podpisany 7 lutego 1992 r. w Maastricht Traktat o Unii Europejskiej. Ratyfikacja Układu z Maastricht stała się okazją dokonania pewnych zmian w niemieckiej konstytucji, do której wprowadzono nowy zapis w art. 23 o Unii Europejskiej. Unia stała się celem nadrzędnym państwa niemieckiego, a Bundestag i Bundesrat otrzymały jasne cele i zadania w sprawach dotyczących Unii Europejskiej. Fakt ten świadczy o ogromnym znaczeniu Unii dla Niemiec. Niemcy są jednym z najbogatszych państw piętnastki. Ich PKB przekracza 20 tys. ECU i jest jednym z najwyższych w Unii. Motorem niemieckiej gospodarki jest przemysł, a zwłaszcza prężnie rozwijający się przemysł samochodowy. Unia Europejska jest dla Niemiec ważnym rynkiem zbytu - 60% eksportu w ramach Unii Europejskiej zajmuje eksport niemiecki. Poziom, który Niemcy osiągnęli w przeciągu 50 lat od zakończenia drugiej wojny światowej, nie byłby możliwy bez ścisłej współpracy pozostałych państw europejskich. Zniesienie ceł oraz wszelkich barier gospodarczych stworzyło ogromne możliwości handlowe i nie tylko. Ważnym krokiem w intensyfikacji wzajemnych stosunków było utworzenie unii gospodarczej i monetarnej, mającej na celu wprowadzenie do 2002 wspólnej waluty EURO. Wraz z postępującą integracją wewnątrz Unii Europejskiej pod koniec lat osiemdziesiątych dokonały się w Europie ważne zmiany historyczne. Europa Środkowa i Wschodnia uwalnia się, w wyniku reform przeprowadzanych w Związku Radzieckim przez Michaiła Gorbaczowa, spod totalitarnych rządów komunistycznych. W roku 1991 wybucha w Moskwie pucz, który wykorzystują republiki radzieckie, ogłaszając swoją niepodległość. W Polsce i na Węgrzech odbywają się obrady okrągłego stołu, w wyniku których komuniści oddają władzę opozycji. Do ostrych konfliktów dochodzi natomiast w Czechosłowacji i Rumunii, gdzie oddanie władzy nie odbywa się bez przelewu krwi. Zmiany polityczne nie ominęły również NRD. W nocy z 9 na 10 listopada 1989 r. runął mur berliński, a 3 października 1990 r. dokonuje się zjednoczenie obu państw niemieckich. Wraz ze zjednoczeniem NRD staje się członkiem Unii Europejskiej. Proces ten odbywa się jednak na innych zasadach, niż przewidują to unijne procedury mówiące o przyjęciu nowych członków w swoje szeregi. W dniu zjednoczenia Wschodnie Niemcy przejmują prawo pierwotne oraz 80% prawa wtórnego Unii. Poza tym otrzymują znaczną pomoc w ramach funduszy strukturalnych. Wiele państw Europy Środkowo- Wschodniej chętnie podzieliłoby los NRD i szybko zintegrowałoby się z zachodnioeuropejskimi strukturami. Dlatego też od początku lat dziewięćdziesiątych zauważamy intensywne starania tych państw o przyjęcie w struktury Unii Europejskiej. W roku 1991 Polska i Węgry podpisały jako pierwsze państwa byłego Bloku Wschodniego Układy Europejskie. W ślad za nimi poszły Bułgaria, Litwa, Łotwa, Estonia, Rumunia, Słowenia, Słowacja i Czechy. Od 1994 r. kraje te wystąpiły oficjalnie o członkostwo w Unii Europejskiej. Przystąpienie do Unii spotyka się w społeczeństwie z wieloma negatywnymi reakcjami. Polacy coraz bardziej sceptycznie odnoszą się do spraw Unii Europejskiej i do przyszłego w niej członkostwa, choć z pewnością można by liczyć na wiele. Chociażby na ustabilizowanie gospodarki, młodej demokracji oraz stosunków polsko-niemieckich. Przeszkodą i problemem na drodze do integracji jest sytuacja polskiego rolnictwa, kwestia wykupu ziem polskich przez Niemców oraz utraty tożsamości narodowej. Również Niemcy obawiają się rozszerzenia. Politycy natomiast wydają się być motorem integracji europejskiej. Helmut Kohl, były kanclerz Niemiec, postawił sobie nawet za cel zintegrowanie krajów środkowoeuropejskich ze strukturami zachodnimi do 2002 r., podając za powód swej decyzji utrzymanie stabilności gospodarki i pokoju w tym regionie. Jego następca Gerhard Schröder nie jest już takim optymistą. Podczas niemieckiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej ma zamiar zająć się w pierwszej kolejności interesami niemieckimi oraz sprawami dotyczącymi wewnętrznych problemów Unii Europejskiej. Kwestia rozszerzenia zeszła na plan dalszy. Czy jest to słuszna koncepcja - pokaże czas. (shrink)

Prezentowany artykuł jest próbą usystematyzowania zróżnicowanych ujęć typologizacji imiesłowów w języku niemieckim i polskim. W pierwszej części artykułu autor stara się uporządkować terminologię dotyczącą imiesłowów w obydwu rozpatrywanych językach oraz omówić aktualny stan badań w tym zakresie. W dalszej kolejności autor próbuje sprowadzić do jednego mianownika wszystkie teorie odnoszące się do klasyfikacji imiesłowów jako zjawiska językowego, obecnego we wszystkich językach indoeuropejskich. Z rozważań zawartych w artykule wynika, że klasyfikacja imiesłowów w dalszym ciągu jest kwestią otwartą, choć próby jej rozstrzygnięcia (...) pojawiły się już w czasach antycznych. Trudności w jednoznacznym opisie imiesłowów wynikają z różnorodnych perspektyw ujęcia problemu, które w dodatku nie wykluczają się wzajemnie. Niektórzy badacze negowali nawet autonomiczność imiesłowów jako części mowy, traktując je w zależności od funkcji i kontekstu jako formy czasownikowe, przymiotnikowe, przysłówkowe oraz rzeczownikowe. Trudno chociażby jednoznacznie ocenić, czy dany imiesłów jest zadiektywizowanym czasownikiem czy werbalnym przymiotnikiem. Ponieważ ulegają one licznym konwersjom, należy często brać pod uwagę stopień ich leksykalizacji, bądź uciekać się do etymologii. W podsumowaniu autor odwołuje się do teorii prototypów, która, jego zdaniem, jest swego rodzaju kompromisem wobec wszystkich zaprezentowanych opinii dotyczących typologizacji imiesłowów. (shrink)

There are two competing models for how to understand Aquinas’s hylomorphic theory of material substances: the Simple Model, according to which material substances are composed of prime matter and substantial form, and the Expanded Model, according to which material substances are composed of prime matter, substantial form, and all of their accidental forms. In this paper, I first explain the main differences between these two models and show how they situate Aquinas’s theory of material substances in two different places within (...) the contemporary debate on concrete particulars, highlighting several advantages that Aquinas’s approach has over other varieties of substratum and bundle theory along the way. I then offer some reasons to think that the Expanded Model, as a theory of concrete particulars, is preferable. I argue that the Expanded Model avoids two major concerns for the Simple Model: the problem of extrinsicality, and the problem of too-many-possessors. (shrink)

It is often argued that certain metaphysical complications surrounding the phenomenon of monozygotic twinning force us to conclude that, prior to the point at which twinning is no longer possible, the zygote or early embryo cannot be considered an individual human organism. In this essay, I argue, on the contrary, that there are in fact several ways of making sense of monozygotic twinning that uphold the humanity of the original zygote, but also that there is no easy answer to what (...) happens when the human zygote twins. All of the options available carry with them one or more surprising, alarming, or otherwise counterintuitive implications. All things considered, I conclude that the “budding option,” according to which the original human organism present before twinning carries on as one of the resulting embryos but not the other, is the most plausible explanation of what happens when a human zygote twins. (shrink)

In einem Brief nennt Adorno die "Negative Dialektik" kurz nach ihrem Erscheinen unter seinen Schriften "das philosophische Hauptwerk, wenn ich so sagen darf“. Dieser herausgehobenen Bedeutung, die das Werk für Adorno hatte, entspricht nicht nur die lange Zeit, die er mit der Abfassung des Buchs beschäftigt war, sondern auch die lange Geschichte, die ihre zentralen Motive in seinem Denken haben. Philosophische Begriffsklärung, die Arbeit an "Begriff und Kategorien“ einer negativen Dialektik, versteht Adorno dabei als dialektischen Übergang in inhaltliches Denken – (...) und so betreibt er sie auch hier. Das hat Konsequenzen für die Form des kooperativen Kommentars, der in diesem Band versucht wird. Adornos "Negative Dialektik" zu kommentieren, kann nur in dem Bewußtsein der unüberbrückbaren Kluft gelingen, die den Kommentar von diesem Text trennt. (shrink)

Explores the nature and types of mystical experience and discusses the value of mysticism for humanity.

In order to appreciate the contributions of Star Noise: Discovering the Radio Universe, a little history will help. At the end of the nineteenth century, astronomy consisted of two branches, `posit...

Selected Logic Papers, long out of print and now reissued with eight additional essays, includes much of the author's important work on mathematical logic and ...

Naturalism holds that there is no higher access to truth than empirically testable hypotheses. Still it does not repudiate untestable hypotheses. They fill out interstices of theory and lead to further hypotheses that are testable.A hypothesis is tested by deducing, from it and a background of accepted theory, some observation categorical that does not follow from the background alone. This categorical, a generalized conditional compounded of two observation sentences, admits in turn of a primitive experimental test.The observation sentences themselves, like (...) ape cries and bird calls, are in holophrastic association with ranges of neural intake. Denotation of determinate objects figures neither in this association nor in deducing the categorical from the scientific hypotheses. Hence the indeterminacy of reference; ontology is purely auxiliary to the structure of theory. Truth, however, is seen still as transcendent at least in this sense: we say of a superseded scientific theory not that it ceased to be true, but that it is found to have been false. (shrink)

The pressures that led to the evolution of episodic memory have recently seen much discussion, but a fully satisfactory account of them is still lacking. We seek to make progress in this debate by taking a step backward, identifying four possible ways that episodic memory could evolve in relation to simulationist future planning—a similar and seemingly related ability. After distinguishing each of these possibilities, the paper critically discusses existing accounts of the evolution of episodic memory. It then presents a novel (...) argument in favor of the view that episodic memory is a by-product of the evolution of simulationist future planning. The paper ends by showing that this position allows for the maintenance of the traditional view that episodic memory operates on stored memory traces, as well as explaining a number of key features of episodic memory: its being subject to frequent and systematic errors, its neural co-location with the capacity for simulationist future planning, and the potential existence of non-human episodic memory. (shrink)